Auteur: Nanette Huisman, Haptonomisch Zwangerschapsbegeleider
Als haptonomisch zwangerschapsbegeleider werk ik veel met zwangere vrouwen en biedt ik onder andere de haptonomische stuitliggingssessies aan in de omgeving Utrecht. Wat het haptonomisch draaien precies inhoudt leg ik je uit in dit blog, maar graag neem ik je eerst mee naar mijn eigen ervaring met een stuitligging en hoe mijn kindje uiteindelijk zelf omdraaide.
Het is januari 2016 en ik ben inmiddels 36 weken in verwachting van mijn tweede kindje, als het kindje in mijn buik nog steeds in stuitligging ligt. Vanaf deze termijn is de kans dat hij nog zelfstandig zal draaien, zeer gering. Er wordt mij een externe versie* geadviseerd in het ziekenhuis, waar ik niet meteen om sta te springen. Na zorgvuldige afweging plan ik de afspraak in, maar verken ik ook andere mogelijkheden. Zo vraag ik een (voor mij bekende) haptotherapeut of zij wat voor mij zou kunnen betekenen. Ik heb ooit iets gelezen over haptonomisch draaien.
We maken een afspraak en gaan aan de slag met het verzachten en ruimte maken in de buikwand en het bekken. We nodigen ons kindje uit tot het maken van een ‘koprol’. Het is een zachte uitnodiging vanuit vertrouwen. Hij mag zijn eigen moment kiezen, het hoeft niet hier ter plekke, het mag op eigen initiatief en wij wijzen hem alleen de weg. Bovendien spreken we over eventuele aanwezige spanning. Ondanks dat ik deze niet zo heel duidelijk beleef, weet ik dat er op de achtergrond wel spanning aanwezig is. Dit is mijn tweede zwangerschap en bij mijn eerste zwangerschap maakte ik het HELLP syndroom mee, wat zowel mijn zoontje als mijzelf in levensgevaar bracht en voor een zeer lange en moeilijke nasleep zorgde. We staan samen stil bij deze eerdere ervaring en geven het aandacht. Dat wat aandacht en ruimte krijgt, verzacht. Of deze afspraak bij de haptotherapeute wel of niet het gewenste doel gaat bereiken weet ik op dat moment nog niet, maar wel weet ik dat het een fijne ervaring was.
Als ik de volgende dag wakker word vraag ik me af of ons kindje gedraaid is. Over een paar dagen is de uitwendige versiepoging en zal ik daar antwoord op krijgen bij de voorafgaande echo. Voor mijn gevoel is echter alles nog hetzelfde. Twee dagen later word ik midden in de nacht wakker; er lijkt een soort aardverschuiving gaande in mijn buik. Het is een kort moment, maar ik ben er letterlijk door wakker geschud. Ik grap de volgende dag tegen mijn partner dat we de afspraak in het ziekenhuis wel af kunnen zeggen. Als we daar eenmaal aankomen voor de uitwendige versiepoging blijkt dit te kloppen, de echo laat zien dat ons kindje in hoofdligging ligt. Hoera, ons kindje wordt niet geforceerd te ‘moeten’ draaien, hij heeft het vanuit eigen beweging gedaan, op zijn eigen moment. En..hij is tot de geboorte zo blijven liggen!
Nu, een aantal jaar verder, werk ik als haptonomisch zwangerschapsbegeleider, waarover ik afgelopen zomer een blog schreef . Geïnspireerd door mijn eigen ervaring met een ‘haptische versie’ volgde ik hier nascholingen over en bied ik nu bij Studio Vandaan haptonomische sessies bij stuitligging aan. Onderstaand geef ik uitleg over wat je kan verwachten bij een sessie ‘Haptonomisch Draaien’.
Wat doen we in een stuitliggingssessie?
Ruimte maken, verzachten en uitnodigen.
Om jullie kindje ruimte te geven om de draai te maken gaan we door middel van haptonomische oefeningen ruimte maken in het lichaam, en dan met name in je bekken. Het kan soms verbazen hoeveel ruimte er gecreëerd kan worden vanuit houding, aanraking en bewustwording. Je kan dat zelf ook heel tastbaar ervaren: je komt ‘anders in je vel’ te zitten, soepeler, minder strak. Je partner (het kan fijn zijn als hij mee is) kan helpen bij het creëren van deze ruimte en het verzachten. Daarna gaan we jullie kindje uitnodigen om zelf de draai te maken. Dit is heel anders dan een uitwendige versie in het ziekenhuis. We gaan de baby niet ‘oppakken’ of forceren.
Ik leer jullie om samen het kindje uit te nodigen om te draaien, waarbij de intentie naar jullie kindje is dat hij of zij op eigen tempo en vanuit eigen beweging mag volgen. Jullie wijzen eigenlijk alleen de weg. Het gebeurt dus ook niet vaak dat een baby ter plekke in een sessie draait, maar meestal in de daaropvolgende dagen (of nachten), er wordt een ‘eigen’ moment gekozen voor de koprol.
Spanning
Naast het uitnodigen van de baby ga ik tijdens een sessie samen met jou, of met jullie als ouders, op zoek naar gevoelens, spanningen of herinneringen die het lichaam van de moeder mogelijk kunnen belemmeren om de baby (voldoende) ruimte te geven. Het is van belang om bij die diepere laag te komen, van waaruit emoties kunnen opborrelen. Dat lukt alleen als er een sfeer van veiligheid, vertrouwen en rust is en niets van wat er naar boven komt ‘gek’ is of ‘onbeduidend’. Belangrijk is dat de moeder zich niet schuldig voelt over de stuitligging. Spanning en emoties horen bij het leven en kunnen zich makkelijk vastzetten in het lichaam. Door te onderzoeken of er onderliggende spanning is en waar deze vandaan komt, kan je je er (meer) bewust van worden en deze loslaten.
De reden van de spanning bij de moeder zit vaak diepliggend, waardoor zij er niet (meer) bewust van is. Soms ligt het ook veel meer voor de hand, zoals een stressvolle verbouwing thuis.
Voorbeelden van redenen voor spanning in het bekkengebied:
-Overbelasting
-Drukte op werk
-Onrust thuis
-Verbouwing of verhuizing
-Veel ballen tegelijk in de lucht houden
-Overlijden of ingrijpende ziekte van een dierbare tijdens of voorafgaand aan de zwangerschap
-Nare ervaringen op het gebied van seksualiteit
-Eerdere miskraam of verliesgeboorte
-Nare ervaring of trauma rondom vorige bevalling
-Bevallingsangst
-Twijfels over je relatie
-Teleurstelling om het geslacht van je kindje (ondanks dat je dit nooit zou willen uitspreken)
De bekkenbodem is gevoelig voor spanning en stress. Dat verkleint de ruimte in het bekken. Best logisch dat een kindje dan met het grootste deel van zijn lijf, zijn hoofdje, op zoek gaat naar de meeste ruimte in het lichaam en de buik van de moeder en zo in stuitligging terecht komt. Dit is mogelijk ook de reden waarom veel kindjes na een uitwendige versie in het ziekenhuis, weer terugdraaien. De versiepoging lijkt dat in eerste instantie succesvol, maar een dag later ligt de baby dan opnieuw in stuitligging. Er wordt dan vaak gezegd; ‘duidelijke voorkeursligging’, of ‘nu al koppig’. Als er echter aan onderliggende factoren geen aandacht wordt gegeven, is het niet gek dat een kindje soms weer terugdraait naar een voor hem/haar comfortabelere positie.
Wanneer maak je een afspraak?
In principe kun je vanaf 30 weken tot einde zwangerschap terecht voor haptonomisch draaien, maar de meest gunstige periode is rond de 34-37 weken zwangerschap. Nader je de uitgerekende datum of ervaar je stress van de stuitligging? Geef dit dan even aan, en ik doe mijn best om op korte termijn een plekje te creëren voor je in mijn praktijk in Zeist (omgeving Utrecht). Voel je welkom, zowel alleen als met partner!
Heb je vragen of wil je een haptonomische sessie bij stuitligging boeken in de omgeving van Utrecht? Hier vind je alle praktische informatie.
* Wat is het verschil tussen een externe versie in het ziekenhuis en een Haptonomische stuitliggingssessie?
Bij een externe versie draait de verloskundige of gynaecoloog de baby handmatig, door gerichte druk te zetten aan de buitenkant van je buik. Met twee handen haalt de verloskundige de billen omhoog. Vervolgens duwt zij/hij met een hand om de billen en een hand om het hoofdje de baby naar een dwarsligging. Als de versie lukt, beweegt de baby daarna vanzelf verder naar hoofdligging.
Bij haptonomisch draaien wordt de baby niet extern ‘opgepakt’ om te moeten draaien. Het gaat op basis van ruimte maken, verzachten en uitnodigen. De baby maakt op zijn eigen moment en vanuit eigen beweging de koprol.
Over de Auteur:
Nanette Huisman
Bevallingsverwerkingsspecialist, haptonomisch zwangerschapsbegeleider, lichaamsgericht (+trauma)therapeut
Nanette is moeder van twee kindjes. Jarenlang werkte zij als lichaamsgericht- en traumatherapeut op het grensvlak van fysieke en mentale problematiek. Nadat ze zelf moeder werd, is zij zich gaan specialiseren richting psychologie en fysiologie rondom zwangerschap en geboorte. In haar praktijk ondersteunt zij vrouwen (en partners) met het herstel of de verwerking van ingrijpende ervaringen rondom een zwangerschap of geboorte. Tevens geeft zij haptonomische zwangerschapsbegeleiding. Naast gewone zwangerschappen biedt zij begeleiding bij zwangerschappen die emotioneel of medisch beladen zijn of gekleurd worden door stress, angst of pijn. De forse impact (en nasleep) van zwangerschapscomplicaties zijn bekend voor haar door haar eigen ervaring met het Hellp syndroom.