Over stuwing, poepluiers, zoogkompressen, kraamverband en beschuitjes.

Ik ben Diana en ben sinds 2011 gediplomeerd kraamverzorgende.
Ik zorg al zo lang voor ouders en hun kersverse baby dat ik er een boek over kan schrijven!

Stuwing, poepluiers, zoogkompressen en kraamverbanden: Begrippen die dagelijks door ons gebruikt worden en ook door ouders binnen no-time overgenomen worden. Waar je eerder misschien nog nooit van gehoord had, wordt de normaalste zaak van je leven in de kraamweek. Maar, voor je daar bent, kan het best spannend zijn om in de eerste week met je kindje een totale vreemde in je huis en geboorte-bubbel te verwelkomen, ook al komt ze om voor jou en de kleine te zorgen.

Wat kan je verwachten van de reguliere kraamzorg?
Na ongeveer 12 weken zwangerschap schrijf je je in bij een kraamzorgbureau of een zelfstandig werkende kraamverzorgende die bij jullie wensen past. Als kraamverzorgende komen we in de eerste week na de geboorte (dag 1 tot en met 8, soms dag 10) naar je toe en zorgen we voor de juiste informatie en controles van jou en de baby.  In 2023-2024 is het inmiddels zo dat de kraamzorg vaak niet meer hele dagen komt, maar slechts 3-4 uur per dag. Soms kan het wel langer, maar het is verstandig om uit te gaan van minimaal 3 uur per dag, want daar heb je op zijn minst recht op.

Tenzij je een zelfstandige kraamverzorgende hebt gekozen die haar tijd speciaal voor jou heeft gereserveerd, is het bovendien vrij normaal als je 2 tot 3 verschillende gezichten ziet in die eerste week. Ze zijn opgeleid om goed over te kunnen dragen aan een collega, dus dat zou vloeiend moeten verlopen. Het is niet helemaal meer van deze tijd om 8-10 dagen achtereen te werken voor één kraamverzorgende.

Wat doet een reguliere kraamverzorgende in die eerste week?

• Controles bij moeder en baby. Bloed, plas en poep is haar niet vreemd! Ze zal dus met een thermometer in de weer gaan. Uiteraard mag je dit ook zelf doen en het aan haar doorgeven.
• Observaties van de ontwikkeling van je baby en het herstel van jou als moeder. Ze bekijkt alles, van top tot teen. Ze weet waar ze op moet letten en zal overleggen met de verloskundige als nodig.
• Waarborgen van de hygiëne voor moeder en baby. Hulp bij het douchen en eventuele bloedvlekjes wegwerken voor jij het door hebt 😉
• Voorlichting geven over alle belangrijke ontwikkelingen, controles, en verzorging van de baby. Want waarom huilt een baby toch altijd precies als de kraamzorg de deur dicht trekt, en slaapt hij/zij als ze binnenkomt?
• Ze is je steunpunt voor ALLES rond jullie baby, je bevalling en jouw herstel. Dus ook stuwing, hormonen, tranen van geluk, tranen van vermoeidheid. Alles mag er zijn.
• Ze waarborgt jullie rustmomenten. “Doe maar rustig aan”, zal ze dus vaak adviseren.
• Ze is vooral adviserend, ze zal nooit iets verplichten of verbieden. “Je mag geen koffie, fopspeen of sinaasappels” hoor je haar dus niet zeggen. Ze zal je WEL de juiste adviezen meegeven rond deze onderwerpen.
• Ze rapporteert alles in het (digitale) dossier. Dit kost tijd, aangezien alle observaties, controles en besproken beleid worden genoteerd, zodat ook jij dit terug kan lezen.
• Kraamverzorgenden zijn gediplomeerd in zorg rond borstvoeding en flesvoeding. Ook hebben ze geleerd over de verschillende huiltjes, inhoud van de babyluiers, jouw bloedverlies, je stuwing etc. Geen vlek, geen lekkage is haar vreemd. Luiers mag je bewaren de eerste dagen, en ze zal ze vol verwondering bekijken of er in geplast is. Ze doet een intern dansje als dat het geval is.

Goed om te weten:

• Huishoudelijke taken worden niet vaak gedaan, tenzij er tijd “over” is tussen bijvoorbeeld de voedingen in. Denk aan de afwas of het bed verschonen (mits verhoogd!). Dit vertel ik bewust, omdat er soms hardnekkig wordt gehoopt op een poetszuster. Daar komt ze dus in principe niet voor. In zeldzame gevallen kan je een poetsende kraamverzorgende wel treffen en dat is dus een echte luxe!
• Ramen zemen, dweilen en zware huishoudelijke taken vallen officieel niet onder het takenpakket van een kraamverzorgende, net zoals boodschappen doen, oppassen op andere kinderen, huisdieren verzorgen, of maaltijden bereiden. Regel deze taken dus vooraf zelf en gedegen. Ga eens in gedachten een aantal gewone dagen langs en bedenk wat er allemaal geregeld moet worden om de dag als normaal door te laten lopen gedurende de kraamtijd.
• Visite voorzien van beschuitjes is vaak ook geen taak meer van de kraamverzorgende anno 2023/2024. Uiteraard kan er in een rustige situatie echt wel in overleg gekeken worden naar wat er wel mogelijk is. De meeste kraamverzorgenden lusten ze ook gewoon nog steeds. Na ruim 10 jaar vervelen ze mij ook nog steeds niet!
• Heb je specifieke wensen voor je kraamzorg, dan kan het interessant zijn om naar een zelfstandig werkende kraamverzorgster te kijken en je wensen met haar te bespreken. Er is vaak veel mogelijk. Zo bestaat er ook natuurlijke kraamzorg; een gespecialiseerde vorm van kraamzorg met extra kennis en vaardigheden over het verzorgen van baby en moeder tijdens de kraamtijd met de nadruk op rust en veiligheid en welke uitgaat van de behoeftes van het kind.

De Voorbereiding

Er komt veel op je en jullie af qua nieuwe kennis en ervaringen tijdens de zwangerschap en de bevalling. Toch vormen ook de eerste weken na je bevalling een minstens zo bijzondere tijd. Ook deze tijd vraagt om een goede voorbereiding, zodat je op het moment zelf zo ontspannen mogelijk kan zijn en zo veel mogelijk van elkaar kan genieten. Ik neem je graag mee in wat je zelf kan voorbereiden voordat de kraamverzorgende bij je aanbelt.

Hoe kan je je zelf voorbereiden op de kraamtijd?

• Net zoals dat nadenkt over een Bevalplan en je geboortewensen opschrijft, zo kan je je ook voorbereiden op hoe je de kraamweek/weken graag zou willen invullen. (Dit hoeft niet sjiek of ergens ingeleverd te worden, maar kan wel prettig zijn om met je kraamverzorgende te delen.
• Gezonde maaltijden voorbereiden en invriezen. Denk aan pasta’s, lasagna, curries of stoofpotjes met veel groentes, vezels en die gemakkelijk te verwarmen zijn. Online zijn er hele fijne recepten te vinden. Vanuit de Ayurveda (een Indiase geneeskunst en levensvisie) zijn voedende voeding, warmte, en een goede vertering, cruciale elementen voor het herstel van de moeder.
• Zorg dat er voldoende boodschappen en voorraad in huis is of zoek een geschikte bezorgservice zodat je daar de eerste week geen omkijken naar hebt. Het is ook fijn als familie, buren of vrienden maaltijden kunnen meenemen! Je hebt websites die hierbij kunnen helpen organiseren, zoals mealtrain.com of rondjekoken.nl
• Bedenk en bespreek samen van te voren hoe je je bezoek wilt ontvangen: door middel van een afspraak via jullie, mogen ze spontaan binnenlopen of geef je een kraamfeestje?
• Als je je bezoek inplant, probeer het bezoek niet te plannen als de kraamzorg er is/zal zijn. Deze tijd kan je het beste gebruiken voor al je vragen, rust nemen, begeleiding bij het voeden, enz.
• Vind je het fijn om ook een fijn moment voor Jou als moeder in te plannen? Kijk dan eens naar een kraammassage of kraambehandeling aan huis voor in de eerste 2-12 weken na de geboorte. AANRADER! Dit zorgt voor ontspanning, doorstroming en betere rustmomenten tussendoor. Gun jezelf zo n fijn moment; want als je het ooit verdient hebt, is het tijdens je kraamweken!
• Zoek vooraf of er een lactatiekundige in jouw regio zit (als je van plan bent om borstvoeding te geven althans). Check ook of ze aan huis komt indien nodig. Het is fijn om dit al uitgezocht te hebben zodat je niet meer op zoek hoeft als je plotseling iemand nodig hebt. Soms leer je ze al kennen bij een voorbereidende borstvoedingscursus of informatie-avond.
• Bespreek met elkaar wat je spannend gaat vinden aan een vreemde in huis. Waarom vind je dat wellicht vervelend, en wat kan je samen afspreken om dit gevoel te verminderen? Misschien is het uitspreken van je angst naar de kraamverzorgende al voldoende op de eerste dag. Kraamverzorgenden zijn het gewend, en weten dat dit spannend kan zijn. Dus vertel dit gerust!
• Wat mag/moet de kraamzorg over jullie en jullie huishouden weten dat van belang zou kunnen zijn in die eerste week?
• Wat kan en wil jouw partner zelf blijven of gaan doen in de eerste kraamweek? Wil je alles van de kraamzorg leren? Ben je erbij bij het voeden/baden/verzorgen of wil je het zelf doen? Wil je uitleg, of niet? Wil je bij de controles zijn? Lijkt het je fijn als de kraamzorg iedere dag even kort zit met jullie voor de aankomende nacht?
• Een tip van mij als kraamverzorgende: Koop een notitieboekje waarin je je vragen opschrijft zodra ze opkomen. Vooral in de nachten van de kraamweek komen er vaak vragen op, die je in de ochtend misschien weer vergeten bent zodra de kraamzorg binnenstapt. Het is ook fijn als herinnering voor later. De eerste weken zijn immers zo voorbij en je vergeet het sneller dan je denkt!
• Bespreek met elkaar hoe je denkt dat het gaat zijn voor jullie met veel minder slaap. Hebben jullie bedacht hoe je dat zou willen opvangen? Heb je hulp nodig in die eerste weken dat je waarschijnlijk minder slaapt dan normaal? En zo ja, wie kan je ervoor vragen? Wat hebben jullie vooral nodig van elkaar en je omgeving?
• Als je al oudere kinderen hebt, kan het handig en verstandig zijn om voldoende ‘nood’ opvang te regelen, mocht de kraamweek intensiever zijn dan verwacht.
• Andere kinderen in het gezin zijn het meest gebaat bij een zo ‘normaal’ mogelijk ritme. De verandering is al groot genoeg en door in vaste oppasdagen of schooldagen te schuiven kan je het onrustiger maken dan wellicht nodig is.
• Bespreek van te voren met de andere kinderen wat er zal gaan gebeuren in de kraamweken. Vertel dat er een zuster in huis komt die voor mama en de baby zorgt. Zo weten de kinderen iets beter wat ze kunnen verwachten. Besef dat het ook voor kinderen erg wennen is als er een andere volwassene zo dichtbij komt in hun huis.
• Vraag je verloskundige wat haar werkwijze is: of ze om de dag langskomt in de kraamweek, of maar één keer in de kraamweek en een controle met 6 weken. Bovendien komt ze wanneer er overleg nodig is over een situatie rondom de groei van de baby, of jouw herstel.

Het vraagt misschien wat denk en schrijfwerk, maar een fijne voorbereiding op je kraamtijd zorgt dat je niet in bed afwacht wat de kraamzorg komt doen, maar dat je in feite de touwtjes grotendeels zelf in handen hebt. Zo kan je de tijd nemen en leren van de kraamzorg wat je wil leren van haar. Hoe mooi zou dat zijn?

Nu ben ik zelf niet als zelfstandige kraamverzorgende te boeken, maar ik kan wel je vragen beantwoorden of jullie op weg helpen met een kraamzorg plan. Ook kan ik als aanspreekpunt fungeren tijdens je kraamtijd voor allerlei kraamzorg-zaken. Als je wilt, stuur me vrijblijvend een mailtje en dan kunnen we samen kijken of we wat zorgen of vragen kunnen wegnemen, zodat jullie vol vertrouwen de week met meconium, uraten, spuitpoep en navelstompje tegemoet kunnen.

Hebben jullie naar aanleiding van deze blog nog vragen, hebben jullie support nodig, voel je vrij een bericht te sturen naar websitezusterdiana@gmail.com.