De 6 Pilaren van Postpartum Zelfzorg in de Kraamtijd

De 6 Pijlers van Postpartum Zelfzorg

Vanaf de dag van de geboorte van jouw kleintje start er een nieuwe fase in je zwangerschap: het vierde trimester, of de postpartum tijd, waarmee de eerste 42 dagen na de geboorte worden aangeduid. Een periode die door zwangeren niet vaak bewust wordt voorbereid omdat zij het gevoel hebben dat ‘het wel goedkomt’ met de kraamtijd en de bevalling al omvattend genoeg is om over na te denken en voor te bereiden. Hoewel deze insteek heel begrijpelijk is, hoop ik met dit blog toch je perspectief op de kraamtijd wat te verbreden en je te helpen voorbereiden op een uiterst bijzondere maar vaak ook intense tijd. In dit blog lees je alles over hoe je goede (zelf)zorg praktisch kan aanpakken, wat jou kan ondersteunen en hoe je een fijne kraamtijd kan voorbereiden wanneer je nu zwanger bent.

Wat is de Postpartum tijd?

Het vierde trimester markeert de start van een geheel nieuwe fase in je leven: het moederschap. In deze fase vol met veranderingen verdien je de beste zorg en aandacht. De eerste weken van jouw moederschap kunnen zowel heilig, wonderbaarlijk, waardevol als ook overweldigend, intens en emotioneel zijn, en dat allemaal tegelijkertijd. Er is geen fase van je leven die zo allesomvattend kan zijn als de eerste weken met je kleintje.

In Nederland denkt men vaak dat ‘de kraamtijd’ een kraamweek duurt en dat je slechts zorg nodig hebt in de tijd totdat de kraamzorg je huis weer verlaat. Niets is echter minder waar! Juist na het vertrek van de kraamzorg is goede (zelf)zorg van het grootste belang in die eerste weken met je kleintje! Met de postpartum tijd worden de eerste 6 weken of 40 dagen bedoeld na de geboorte van je kindje: Een tijd waarin holistische en volwaardige (zelf)zorg uiterst belangrijk is en een investering vormt in zowel een goede start van jouw kleintje’s leven en moederschap, als in jouw verdere vrouwelijke gezondheid.

Gedurende de eerste zes weken na de geboorte zal je lichaam moeten herstellen van zowel 9 maanden zwangerschap als de bevalling, ongeacht hoe deze heeft plaatsgevonden (vaginaal of met een keizersnede). Je zal in deze eerste weken plotselinge fysieke en hormonale veranderingen doormaken die ook van invloed kunnen zijn op je gemoedstoestand. Je interne rust, (zelf)vertrouwen en emotionele flexibiliteit zullen getest worden en zowel je sociale relaties als je dagelijkse leven en routine zullen onherroepelijk drastisch veranderen. Voor veel vrouwen is moeder worden dan ook een van de meest transformerende gebeurtenissen in hun leven.

In traditionele culturen in bijvoorbeeld China, Indonesië, Maleisië, Marokko en Mexico, worden nieuwe moeders geëerd door ze 40 dagen aan rust en verzorging te gunnen. Ze worden zowel fysiek, praktisch als emotioneel bijgestaan door familie en vrouwen uit hun sociale cirkel. In onze moderne Westerse cultuur, waarin we individueler en minder sociaal leven, zijn we de tradities en rituelen rondom geboorte en de kraamtijd, grotendeels  verloren. Maar onze behoeftes in de postpartum tijd zijn helemaal niet veranderd. In feite, doordat Westerse vrouwen hun kinderen vaak op een latere leeftijd krijgen, vaker een medische bevalling of een keizersnede ondergaan en vaak alweer na een paar maanden aan het werk gaan, zou je kunnen beargumenteren dat langdurige, volwaardige, en holistische zorg voor de kraamvrouw van het grootste belang zijn, zelfs meer dan voorheen.

Volwaardige postpartum zorg vraagt een herziening van hoe we in het Westen denken over geboortes, het belang van goede postpartum zorg voor zowel de baby als de moeder’s verdere gezondheid, als over de rol van vrouwen in de Westerse samenleving in het algemeen. Pas als we het belang van een goed herstel van de vrouw begrijpen en appreciëren als voorwaarde voor een goede start voor zowel moeder als kind en in feite van een heel gezin en een nieuwe generatie, zal de professionele zorg voor nieuwe moeders zich uitbreiden en meer behelsen dan een week kraamzorg en 10 weken verlof na de geboorte. Bovendien spelen niet alleen professionele zorgverleners zoals de kraamzorg en de verloskundige een belangrijke rol in de postpartum tijd, maar ook de partner, de naaste familieleden, dierbare vrienden en professionals zoals lactatiekundigen, postpartum doula’s of postpartum behandelaars. Tot de tijd is aangebroken dat holistische zorg voor kraamvrouwen structureel georganiseerd is, is het aan onszelf om onze postpartum tijd goed voor te bereiden en zo in te vullen dat we onszelf, het gezin en de kleine een zo prettig mogelijke start kunnen geven in het leven. Dit begint al met een goede dosis ontspanning en holistische (zelf) zorg tijdens de zwangerschap maar vooral ook in de eerste weken na de geboorte. Hoe je dit praktisch kan aanpakken, vertel ik je verder in dit blog.

Postpartum Veranderingen

De geboorte van je kindje kan een levensveranderende gebeurtenis zijn. De veelvoud van plotselinge veranderingen vinden immers plaatsvinden op alle levensgebieden; zowel op het fysieke, emotionele, hormonale vlak, als ook in de interne belevingswereld van de kraamvrouw (en haar eventuele partner) en het dagelijkse leven van de moeder (en ouders).

• Fysiek: Met de geboorte verandert er plotseling erg veel in je lichaam; je baart niet alleen een baby maar ook de placenta; een hormoonproducerend orgaan waarvan het verlies een enorme impact heeft op  hormoonhuishouding en daarmee mentale staat van zijn. Bovendien houd je na de bevalling een grote interne wond over waar je placenta voorheen zat en is het normaal dat je nog ca. 6 weken vloeit. Niet alleen bij een vaginale bevalling zal er (wat) schade zijn aan de bekkenbodem; ook als je bevalt met een keizersnede moet je bekkenbodem herstellen van 9 maanden zwangerschap en het dragen van het extra gewicht. Daarnaast kunnen je darmen van streek zijn doordat ze hun originele plekje weer moeten terugvinden in je buikholte, krimpt de baarmoeder terug naar haar originele grootte, moeten de wondjes of gehechte delen na een vaginale bevalling en de wond na een keizersnede, herstellen. Je kan een gevoel van ‘leegte’ in je buik ervaren, last hebben van (overmatig)(nacht)zweten, bekkenklachten en/of een diastasis recti overhouden na de zwangerschap. Kortom; Je lichaam en hoofd hebben rust, tijd, aandacht en warmte nodig om te herstellen van zowel de bevalling als van 9 maanden zwangerschap.
• Emotioneel en hormonaal: Plotselinge hormonale veranderingen in de kraamtijd maken dat je je uit balans kan voelen en gevoeliger bent voor prikkels uit je omgeving. In je kraamtijd kan je alle mogelijke emoties ervaren en dat ook nog eens allemaal tegelijkertijd, daarnaast kan je je alert voelen, je (overmatig) zorgen maken en gevoelens van somberheid of verdriet ervaren, ook zonder directe aanleiding.
• Spiritueel: Met de geboorte van een baby wordt je ook als moeder geboren. Je zal nooit meer precies de vrouw zijn die je voor de zwangerschap was, je ontdekt een gehele nieuwe kant van jezelf en je vervult een nieuwe rol in het leven. De vorming van een gezin betekent bovendien je tijd en aandacht verdelen over de baby, jezelf en eventueel, je partner.
• Mentaal en Praktisch: Ouder worden luidt een van de grootste veranderingen in je leven in. De grote verantwoordelijkheid, de continue afhankelijkheid van je kleintje van jou/jullie, het kan allemaal erg wennen zijn en vraagt heel wat aanpassing van je ritme en dagelijkse leven.
• Relationeel: Ouder worden verandert je relatie(s) met partner, familie en vrienden, hoe dan ook. Het kan je relaties zowel sterk verdiepen als (tegelijkertijd) je relatie(s) op scherp zetten. Ook de relatie met je eigen ouder(s) kan veranderen.

Ayurveda – Vata Reductie

Vanuit de Ayurveda, de eeuwenoude Indiaase geneeskunst en levenswijsheid, raad men aan om de 6 weken na de geboorte volledig in te richten op het fysieke, hormonale, mentale, en emotionele herstel van de kraamvrouw. Hierbij is goede (zelf)zorg van groot belang met een holistische insteek. Idealiter richt postpartum (zelf) zorg zich op veel meer dan alleen het fysieke herstel van de moeder na de geboorte, en zou de zorg en ondersteuning voor de kraamvrouw (en ouders) zich richten op zowel fysiek, emotioneel, spiritueel, als praktisch gebied.

Vanuit de Ayurvedische visie is zorg in deze bijzondere tijd gericht op het opnieuw in balans brengen van het lichaam en de geest, waarbij het reduceren van overmatige Vata energie (bestaande uit ruimte, lucht en beweging) centraal staat omdat dit kan leiden tot onrust, zorgen en een ongegrond gevoel bij de kraamvrouw. Bovendien staat deze onrustige energie een goed herstel op alle mogelijke vlakken, in de weg. Binnen Ayurveda gelooft men dat herstel en gezondheid op zowel fysiek, mentaal als emotioneel vlak, afhankelijk zijn van je voeding. De kwaliteit en aard van je voeding is daarom essentieel in de postpartum tijd.

Goed voor jezelf zorgen betekent niet dat je alles alleen hoeft te doen; juist niet! Goed voor jezelf zorgen in de kraamtijd betekent net zo goed dat je om hulp vraagt en je behoeftes aangeeft. Door je partner, naasten en familie te laten weten wat je nodig hebt en hoe ze je kunnen helpen, geef je hen de mogelijkheid om van betekenis voor je te zijn in een hele bijzondere tijd; iets wat de meeste mensen met veel liefde voor je zullen doen! Samengevat kan je (zelf) het herstelproces ondersteunen door middel van de 6 pilaren van goede (zelf) zorg in de kraamtijd.

[Foto Credits: Ara Schrijvers @araschrijvers.nl]

De 6 Pijlers van goede (Zelf) Zorg in de Kraamtijd

Gezien de veranderingen tijdens je kraamtijd zo ingrijpend en allesomvattend kunnen zijn, is het van belang dat volwaardige post partum (zelf) zorg is gebaseerd op zes pijlers:

• 1. Rust
• 2. Warmte
• 3. Voeding
• 4. Hulp
• 5. Bewustzijn en Bewust Zijn
• 6. Postpartum Rituelen

1. Rust

Rust is essentieel om je lichaam te laten herstellen en helen, om indrukken te verwerken en emoties te balanceren.

In de eerste week kan er nog veel van de stresshormonen adrenaline en cortisol in je bloed aanwezig zijn, wat een gevoel van alertheid en onrustigheid kan veroorzaken. Hierdoor ga je bijvoorbeeld steeds bij je kleintje kijken, slaap je licht en kan je erg vermoeid raken. In de Ayurvedische medicijnkunst, wordt deze onrust aan een teveel aan ‘Vata energie’, en van het element lucht en wind, geweid. Je lichaam heeft in de kraamtijd veel rust nodig om de stresshormonen kwijt te kunnen raken en te ontgiften. Om je lichaam en geest te helpen de balans te herstellen vormen de eerste weken de perfecte tijd om je terug te trekken in je post partum kraambubbel, waarin je zoveel mogelijk rust, de prikkels van buitenaf beperkt en bewust kiest voor practices die je helpen om zowel lichaam als geest te ontspannen. Je kan hierbij denken aan slaap (nachtrust en hazenslaapjes tussendoor), maar ook actieve ontspanning door middel van massage, yoga, yoga nidra en/of meditatie.

Het onderstaande zou je kunnen helpen om zo veel mogelijk rustmomenten te ervaren:

Slaap (of rust) met je kleintje mee, zelfs al is het maar voor even. Nachten zullen gebroken en uitdagend zijn omdat je baby ook voedingen nodig heeft in de nacht. Het kan helpend zijn om te weten dat je lichaam zich al hersteld in slechts cicli van 1,5 uur en dus niet altijd een hele nacht vol slaap nodig heeft.

Beperk het gebruik van je telefoon en andere schermen zo veel als je kan. Het neemt nodeloos energie van je weg en verstoort je slaap. In plaats van het nieuws in de wereld te volgen, kan je ervoor kiezen je aandacht te richten op jezelf en jouw (tijdelijk) kleine wereld, door middel van journaling, lezen, meditatie, yoga (nidra) of door te rusten.

Denk van te voren na over de aard, hoeveelheid en duur van je kraambezoek. Doe eventueel van te voren al aan verwachtingsmanagement bij je aankomende bezoek wanneer je het graag in de eerste week/weken klein en rustig houdt thuis. Je kan ook kiezen voor een kraamfeestje na 2/3 maanden waar je de periferie van je omgeving voor uitnodigt. Zo limiteer je het aantal bezoekjes en de organisatorische belasting ervan, in de postpartum tijd.

2. Warmte

Surround yourself with warmth, both inside and out.

Warmte is van belang om je energie te sparen voor alle vlakken van herstel en om goed te kunnen ontspannen. Warme voeding stimuleert bovendien je spijsvertering.

Na de geboorte maakt je lichaam enkele plotselinge veranderingen door. De baby heeft je lichaam verlaten en de buikorganen moeten hun originele plek weer hervinden. Bovendien moet de wond van de placenta en je bekkenbodem (en evt de wond van de keizersnede) genezen en vinden er sterke hormoonwisselingen plaats. Het herstel van deze fysieke processen vraagt veel energie van je lichaam, naast de productie van moedermelk (mocht je daarvoor kiezen). Als gevolg hiervan heeft het lichaam niet veel energie over om je lichaam warm en comfortabel te houden. Dit is waarom warmte, in allerlei vormen, van groot belang is in je kraamtijd. De volgende tips kunnen je helpen om lekker warm te blijven in de eerste weken:

Houd je lichaam ten alle tijden warm en comfortabel met warme sokken, kleren en het nemen van warme douches en/of een warm bad. Wanneer je in de herfst of winter bent bevallen is het nog belangrijker om je zowel binnen als buiten warm aan te kleden.

Neem ook zelf een kruikje in bed voor bij je voeten als je last hebt van koude voeten of je je koud voelt. Leg liever geen erg warme kruik bij je buik i.v.m. de vaginale bloedingen die je nog kan hebben. Houd je borsten weg van wind , koude en tocht, zeker wanneer je borstvoeding geeft, omdat dit de kans op een borstontsteking kan vergroten.

Eet met name warm en gekookt eten, en drink vooral warme dranken zodat je van binnenuit warm blijft, je je energie spaart en je je vertering ondersteunt.

Omring jezelf met warmte: zowel letterlijk in je (slaap)kamer en huis, maar ook figuurlijk door alleen vriendelijke en warme mensen uit te nodigen op bezoek. Idealiter zijn deze mensen ook bereid je met iets te helpen of om voor je te koken. Kies daarom, zeker in de eerste weken je kraambezoek bewust uit.

3. Voeding

Nourish yourself so you can nourish your baby

Goede voeding ondersteunt je fysieke herstel, het herstel van zachte weefsels en voorziet je van nieuwe energie.

In de eerste dagen en weken na de geboorte kan je je fysiek erg vermoeid of zelfs uitgeput voelen, afhankelijk van hoe je laatste weken zwangerschap waren en hoe je bent bevallen. Wanneer je veel bloed bent verloren zal je extra vermoeid zijn en heeft je lichaam meer tijd, aandacht en voedingsbronnen, nodig voor haar herstel. In alle gevallen heeft je lichaam een topprestatie geleverd in de afgelopen 9 maanden toen je jouw kindje droeg en voedde. Het lichaam heeft geruime tijd nodig om van zowel de zwangerschap als van de bevalling te herstellen. In Ayurveda, gelooft men dat goede voeding het beste medicijn is voor herstel. Men gaat ervan uit dat Vata energie (het lucht element) dominant is in een post partum lichaam waardoor je je ongegrond en rusteloos kan voelen. Na de geboorte is er een holte in het lichaam ontstaan die weer opgevuld moet worden en waarin de darmen en buikorganen weer hun oude plek moeten terugvinden. Bovendien kan het hormoon relaxine tijdens de zwangerschap de peristaltische beweging van de darmen hebben verstoord. Het is dan ook niet vreemd dat zwangere en net bevallen vrouwen vaak te kampen krijgen met obstipatie en een verstoorde spijsvertering. De beste manier om dit te voorkomen en te verhelpen is om heel bewust om te gaan met je voeding. Voedende voeding ondersteunt je fysieke herstel op een manier waarop niets anders dat kan: het helpt de zachte weefsels (van de buik en bekkenregio) te herstellen, ondersteunt de spijsvertering, helpt hormonen te balanceren, geeft je energie, voorkomt ontstekingen en helpt je je baby te voeden als je voor borstvoeding kiest. Om al deze redenen is het aan te raden dat je bewust kiest voor een voedend en gezond eetpatroon gedurende het gehele 4e trimester en met name in de eerste twee weken. Je kan hierbij denken aan het volgende:

Je voeding is idealiter goed verteerbaar en vezelrijk om je gevoelige darmen te sparen, je spijsvertering te ondersteunen en obstipatie te voorkomen. Eet het liefst warm, vochtig, voedend en vooral (90%) gekookt eten om je spijsvertering te ondersteunen. Denk aan pap, soep, curries en stoofpotjes en vermijd liever droog eten zoals brood, crackers en beschuit en koud eten zoals salades en rauwkost. Voeg verwarmende kruiden en specerijen toe zoals verse gember, zwarte peper, kaneel en fenegriek en kardamom.

Eet voldoende en verschillende soorten (plantaardige) proteïnen (noten, dadels, kikkererwten, avocado, ei, zuivel, peulvruchten, vlees, vis) aangezien deze de bouwblokken vormen van je lichaam (en evt. jouw moedermelk).

Overweeg om je voeding aan te vullen met specifieke zwangerschaps- / postpartum supplementen om mogelijke tekorten aan te vullen van ijzer, zink, magnesium, Omega 3 en 6 (DHA en EPA aminozuren), Vit B12, Vit D, C of E. Supplementen zijn met name van belang wanneer je veel bloed hebt verloren bij de bevalling en/of ervoor kiest om borstvoeding te geven. Je kan ook overwegen om extra collageen te nemen, zeker na een keizersnede omdat dit helpt in het herstel van de zachte weefsels in je bekkenbodem en buik.

Om obstipatie te voorkomen of te verhelpen; voeg 1 el van een mix van gebroken lijnzaad en chiazaad aan je ontbijt met havermout / rijstepap toe, en drink er een groot glas lauwwarm water bij.

4. Hulp

“To fully inhabit your role as mother – with its astonishing requirements for giving energy, attention and love – it is you who must be held” – Heng Ou.

Hulp vragen is noodzakelijk gedurende je gehele kraamtijd. Als nieuwe moeder kan je en hoef je niet alles alleen te doen.

Voor ons moderne en onafhankelijke vrouwen is hulp vragen misschien wel het uitdagendste aspect van de postpartum tijd. We zijn zo gewend ons leven zelf te organiseren en onze problemen zelf op te lossen dat we soms terughoudend zijn in het vragen om hulp. De postpartum weken zijn echter de perfecte tijd om de controle te laten vieren en om anderen je te laten helpen. De mensen om je heen hebben wellicht hun eigen manier om dingen te doen, dus dit vraagt ook acceptatie van jouw zijde als dingen anders gebeuren dan dat je zelf zou (willen) doen, zoals het huishouden of het koken. Professionele hulp, als ook de praktische ondersteuning van je partner, familie en naasten, kunnen een zeer groot verschil maken voor zowel je fysieke, mentale als emotionele herstel. Door hulp te vragen en te aanvaarden kan jij je aandacht richten op je eigen herstel en op het zorgen voor en leren kennen van je kleintje.

Je hebt misschien het gevoel dat je zo snel mogelijk weer de oude moet zijn, maar geloof me: niemand verwacht van je dat je meteen weer op de been bent en alles zelf doet, ook niet na de eerste 4,5,6, weken. Onthoud dat je NIET een betere moeder bent als je alles zelf doet! In plaats van alles zelf willen doen, aanvaard iedere hulp die je wordt aangeboden. Onthoud dat de mensen om je heen je graag willen helpen en je ze juist een plezier doet door ze je te laten helpen. Hulp kan veel meer zijn dan alleen praktische hulp.

• Soorten hulp:
• (Tijdelijke) Huishoudelijke hulp
• Boodschappen laten bezorgen
• Vraag als kraamcadeau een warme maaltijd aan vrienden en familie. Geef dieetwensen en wat favoriete recepten door zodat je het mensen gemakkelijk maakt. TIP: Laat sauzen, soepen en curries in een grote zip-lock zak bezorgen zodat het gemakkelijk in de vriezer past, je ook de helft kan gebruiken en je geen bakjes hoeft terug te geven. Zet een ‘mealtrain’ op waarin kokers zich kunnen aanmelden. Zo voorkom je drie lasagna’s op dezelfde dag :-). Website die helpend zijn: mealtrain.com rondjekoken.nl
• Laat professionals voor je koken in de kraamtijd: bijvoorbeeld door de Kraamkeuken (Utrecht) of Kraamsoep (Utrecht).
• Vraag je kraambezoek om heel even op je kleintje te passen / mee te knuffelen zodat jij even kan douchen, rusten, iets voor jezelf kan doen. Wie knuffelt er nu niet met alle liefde? Trek je de gebroken nachten niet meer? Er zijn postpartum doula’s of een nachtoppas die ook ’s nachts ondersteuning kunnen bieden.
• Delegeer (tijdelijk) jouw aandeel in de huishoudelijke taken aan een professional, je partner of naasten. Na de kraamweken kan je het eventueel weer zelf oppakken, maar gebruik deze tijd om zelf echt te rusten (en zonder je er schuldig over te voelen).
• Hulp kan ook de vorm aannemen van een luisterend oor, een oppasmoment of emotionele steun. Praten met je partner, je verloskundige, je familie, vriendinnen of een professional over wat je ervaren hebt of nu voelt, kan zeer helpend zijn voor je herstel en ondersteunend zijn in een tijd waarin emoties vaak hoogtij vieren. Wat je ook voelt; weet dat je niet de enige bent die dit ervaart!

Vergeet niet dat je met het vragen van hulp een ander ook een cadeau geeft; namelijk het iets kunnen betekenen voor jou en je gezin in een vaak uitdagende tijd!

5. Bewust ZIJN en Bewustzijn

De kraamtijd nodigt je uit om bewust te ZIJN en om deze bijzondere tijd bewust te ervaren. Omdat je wordt geleefd door het ritme van je baby vliegen de dagen en weken anders om voor je het weet.

In het normale leven gaat alles snel en wordt er vaak van ons gevraagd om te multi-tasken. Gedurende je kraamtijd mag het leven juist traag zijn en focus je idealiter op slechts één ding tegelijkertijd. Als je voed voed je, als je rust rust je, als je eet eet je.Haast en stress komen idealiter niet in je vocabulaire voor en kunnen beter zo veel mogelijk voorkomen worden. Idealiter is de post partum periode een tijd om je blik naar binnen te keren en je aandacht te richten op het simpele leven thuis. Door deze tijd bewust mee te maken en je bewust te zijn van de tijdelijkheid ervan, stelt je in staat om zo veel mogelijk te kunnen genieten van deze bijzondere tijd met je kleintje (ondanks de intensiteit er soms van).

Omdat de kraamtijd ook intens kan zijn, vraagt het veel wat men noemt ‘Metta’: Loving Kindness of ook wel zelfcompassie naar jezelf toe. Dit betekent praktisch dat je op alle mogelijke manieren vriendelijk bent voor jezelf: Door goed te luisteren naar je lichaam terwijl het herstelt, en naar je moederlijke intuïtie, door je behoeftes kenbaar te maken aan je partner en omgeving, door je fysieke en emotionele grenzen te waarborgen, je bezoek wijselijk te kiezen en niet alle (ongevraagde) adviezen aan te nemen. Denk bovendien aan het volgende:

Creëer kleine momenten van bewustzijn in je dagelijkse leven. Een kopje thee in de zon, een moment van reflectie op de geboorte, luister muziek, wandel in de natuur of neem een paar diepe ademhalingen. Neem tijd voor jezelf, hoe moeilijk dat ook is. Luister een passende podcast of lees een boek over moederschap of neem een warme douche en geniet ervan zonder schuldgevoel.

Neem de tijd wanneer je je baby voedt, de fles geeft of verzorgd. Deze terugkerende momentjes in de dag zijn als het ware uitnodigingen om volledig aanwezig te zijn in het nu samen met je kleintje. Ookal kan je tegenwoordig handsfree kolven, het kan fijn zijn om in de eerste weken voedingsmomenten aan te grijpen voor een meditatief rustmomentje in je dag. Focus op je ademhaling en hoe je je voelt terwijl je baby drinkt uit de borst of fles.

Probeer specifieke yoga voor nieuwe moeders; bij postnatale yoga combineer je het herstel van kracht in je lichaam (m.n. de bekkenbodem) met het ontspannen van je geest. Of je het nu online of live volgt; het kan een vast moment van ontspannen en ‘zijn met jezelf’ vormen, in je dag of week.

Laat je intuïtie en innerlijk weten je kompas zijn in deze soms emotioneel uitdagende tijd. Vraag hulp als je voelt dat je het nodig hebt. Neem je behoeftes serieus, met name wat je fysieke en emotionele herstel aangaat.

6. Postpartum Rituelen

Invite in the sacred

Rituelen kunnen je helpen om waarde te geven aan de transitie die je maakt van vrouw naar moeder. Ze helpen je om mooie momenten te markeren in de tijd, te verwerken wat er is geweest en je voor te bereiden op wat er gaat komen.

In het normale leven hebben we wellicht zelden de behoefte aan (spirituele) rituelen. De post partum periode is echter een bijzonder mooie tijd om de heiligheid en betekenis van het transformerende proces van moeder worden, te vieren. De transitie maken van ‘maiden to mother’ is wellicht het meest transformerende proces dat je ooit zal doormaken. Veranderingen vinden immers plaats op alle gebieden van je leven en ook jijzelf zal, eenmaal moeder, nooit meer dezelfde zijn. Op een bepaalde manier laat je met de geboorte van je kleintje ook een deel van jou als vrouw, achter je. Het leven zal nooit meer zo zorgen-arm of vrij en zo gemakkelijk zijn als het wellicht ooit was voordat je moeder werd en de constante zorg voor een afhankelijk kleintje je dagelijkse leven ging bepalen. Hoe mooi het moederschap ook is, het houdt onherroepelijk ook een afscheid in van wat (je) ooit was. Je kraamweken vormen het uitgelezen moment om je bewust te zijn van en stil te staan bij jouw persoonlijke transitie en ontwikkeling. Spirituele rituelen kunnen je hierbij helpen.

In meer traditionele en niet-Westerse culturen, is het eren van het nieuwe moederschap een logisch aspect van de kraamtijd. In bijvoorbeeld Maleisië, Indonesië, Marokko en Mexico, wordt het inwikkelen van de buik van de nieuwe moeder als een essentieel onderdeel van postpartum zorg gezien. Meer en meer worden deze traditionele rituelen weer ge-(her)introduceerd in het Westen. je kan denken aan:

Maak dagelijks een klein beetje tijd voor simpele self care rituelen zoals een warme douche of een bad, het insmeren van je lichaam met lekkere olie, een kleine zelfmassage, een minimeditatie of een warme kop thee of melk in de ochtend of avond.

Journaling is een mooie manier om je gedachtes te organiseren, emoties te ervaren en om met de vele veranderingen en uitdagingen van deze tijd om te gaan. Censureer jezelf niet: Al je gevoelens zijn valide en zijn slechts een onderdeel van jou op dit moment.

Tracteer jezelf op een sluitingsritueel ter afsluiting van de postpartum periode, een periode van borstvoeding en of de zwangerschappen die je ervaren hebt.

Eer je postpartum mama-lichaam met een kraammassage, een yoni steam, een Bekung Belly bind of een compleet Mama Verwenpakket door een postpartum professional. De voordelen van een postpartum / kraammassage of behandeling zijn meervoudig en hebben effect op veel meer dan alleen je lichaam en geest; het

• Ondersteunt zowel je lichamelijke als emotionele herstel na de bevalling, hoe de geboorte ook verlopen is.
• Ontspant je lichaam en geest en helpt je ruimte maken voor jezelf in de drukte van al het zorgen.
• Geeft inzicht in je herstel, je eigen proces en je fysieke en mentale grenzen.
• Vergroot je fysieke en mentale kracht, vertrouwen en intuïtie als moeder.
• Verzacht de transitie naar het moederschap en biedt ruimte om dit proces bewust mee te maken.
• Helpt je te voelen wat je nodig hebt als (nieuwe) moeder nu er zoveel in en om je heen veranderd is en nog steeds verandert.
• Voor en na een behandeling is er ruimte voor al je vragen over je herstel of het (nieuwe) moederschap.

Ik hoop dat al het bovenstaande je zal inspireren en de handvatten zal bieden om goed voor jezelf te (laten) zorgen in deze wonderlijk onvoorspelbare fase in je leven. Zodat je volop kan genieten van de mooie momenten in deze bijzondere tijd, je het vertrouwen en de kracht vindt om door moeilijke momenten heen te bewegen en je je start van het moederschap bewust mag meemaken. Je zal zien dat de tijd vliegt en deze eerste weken en maanden met je kleintje komen nooit meer terug. Reden te meer om je er goed voor te bereiden op ook dit vierde trimester.

Bovendien hoop ik dat je zelf-zorg practices zal ontdekken die bij jou passen en  je ook in de rest van je moederschap zullen mogen ondersteunen.

Ik wens je toe dat het moederschap alles zal zijn wat jij je wenst,

Liefs, Danielle

Bilagen: Handige Handouts Postpartum Zelfzorg:

1. Postpartum Peek Sheet NL – alle tips voor Goede Zelfzorg in de Kraamtijd op een rijtje.
2. Postpartum Peek Sheet English

Over de auteur: Danielle van Grieken

Danielle is postpartum behandelaar, massage therapeut, yogadocente en eigenaresse van studio Vandaan.

Ze werkt samen met haar team van bevlogen behandelaars en docenten om wensmoeders, zwangere vrouwen en nieuwe moeders de beste start te geven in het (aanstaande) moederschap. (Meer over Ons Team). Danielle is zelf op latere leeftijd moeder geworden en combineert haar moeder-zijn met haar ondernemerschap vanuit haar boerderijtje in Maurik. Bij studio Vandaan geeft ze met veel liefde de Zwangerschaps-en Bevalcursus in Culemborg en Utrecht en komt ze bij kraamvrouwen aan huis voor de fijnste postpartum behandelingen.

Meer over Danielle

Foto Credits: Ara Schrijvers @araschrijvers.nl

Ik ben Ara, en vanuit mijn basis rond het bruisende Utrecht leg ik de essentie vast van zwangerschap, newborn en familie in heel Nederland. Bij de lancering van mijn carrière in 2022, geïnspireerd door de geboorte van mijn tweede zoon heb ik me toegelegd op het maken van foto’s die niet alleen beelden zijn, maar authentieke, tijdloze herinneringen.

Zowel als moeder en als kunstenaar hecht ik erg veel waarde aan het aanwezig zijn bij elke belangrijke mijlpaal, zowel groot als klein. Mijn fotografie draait steeds om het behouden van de essentie van de ervaringen van het leven. Van de vluchtige momenten van het moederschap tot de diepe banden die we koesteren met onze dierbaren; mijn doel is deze kostbare momenten met authenticiteit en vanuit het hart gevoelde emotie te documenteren.

Ara Schrijvers Photography. Newborn- en familiefotograaf. Vastleggen van de essentie van Zwangerschap en Geboorte in Utrecht. Meer over Ara