Danielle:
“Tijdens de zwangerschap van mijn eerste kindje kozen mijn vriend en ik voor haptonomische zwangerschapsbegeleiding. Het leek me fijn om samen en in een privé setting bewust aandacht te hebben en tijd te maken voor deze zwangerschap en ons eerste kindje. Naast dat we een groepscursus volgden als voorbereiding op de bevalling, vond ik de privé-sessies met onze haptotherapeute heel waardevol. Mijn vriend voelde tijdens een van de sessies ons kindje voor het eerst bewegen; een heel bijzonder moment. We leerden ons kindje, via mijn buik, op een prettige en zachte manier te benaderen en uit te nodigen om contact te maken. Als we vanuit deze intentie ons kindje benaderden, kon ik voelen hoe het tegen onze handen aankroop.
De oefeningen die we in de sessies samen deden, bleken ook thuis goed toepasbaar. Toen ik op een ochtend de baby al even niet duidelijk had gevoeld en ik wat zorgelijk uit mijn ogen keek; stelde mijn vriend voor dat we met de geleerde technieken konden proberen om contact te maken door zijn warme handen op mijn buik te leggen, met alle aandacht. Het werkte; al binnen enkele minuten voelde ik weer van alles gebeuren in mijn buik en liet het kindje duidelijk voelen dat alles ok was. Een hele opluchting!
Een van de oefeningen waar ik veel aan heb gehad tijdens de laatste fase van mijn zwangerschap, gaf me verlichting toen het fysiek zwaarder werd en ik niet meer zo goed sliep. Mijn vriend had tijdens de sessies geleerd om me als het ware ’terug in mijn basis te leggen’; oftewel mijn aandacht in mijn bekkengebied te laten zakken door heel langzaam zijn handen onder mijn onderrug en heiligbeen vandaan te trekken terwijl ik op bed lag. Dat had zo’n geruststellend effect op me, dat ik vervolgens in een diepe slaap viel. Heerlijk!
Nu had ik zelf al ervaring met haptotherapie toen ik ons aanmeldde voor haptonomische zwangerschapsbegeleiding, maar niet veel mensen kennen deze bijzondere vorm van begeleiding die altijd in een privé-setting plaatsvindt en waarin persoonlijke aandacht centraal staat. Nanette Huisman is werkzaam als haptonomisch zwangerschapsbegeleider in Zeist. Speciaal voor de studio schreef zij een artikel over wat Haptonomische zwangerschapsbegeleiding in kan houden en hoe het ondersteunend kan werken zowel tijdens je zwangerschap en als voorbereiding op de geboorte van je/jullie kindje. Hieronder vind je haar verhaal.
*****
Nanette Huisman:
Als haptonomisch zwangerschapsbegeleider krijg ik wel eens de vraag wat dit nou precies inhoud en waarom aanstaande ouders voor deze vorm van begeleiding en voorbereiding zouden kiezen tijdens de zwangerschap. Dat antwoord is vaak niet in één zin te vatten. Haptonomische zwangerschapsbegeleiding heeft zoveel te bieden, zowel voor de ouders als voor het nog ongeboren kindje, dat ik dit graag in het licht wil zetten!
Tastbaar welkom
Voor een baby is de tast (huid) het eerste en sterkste zintuig wat zich ontwikkelt in de baarmoeder. Onze allereerste ervaringen- we spreken dan over prenatale ervaringen, nog voor onze geboorte- zijn dan ook lichamelijke indrukken. Als (aanstaande) ouders kun je in dit vroege stadium je kindje al veel prettige ervaringen en gevoelsindrukken meegeven, waarmee je je kindje op een letterlijk tastbare manier verwelkomt en waarmee hij of zij zich welkom weet.
Vroege ervaringen zijn fundamenteel: wat er eerst is, kan zijn werking het eerste ontvouwen en al wat later komt, bouwt voort op het eerdere. Ofwel, als er al heel jong een verwelkomende en liefdevolle basis gelegd wordt, geef je je kindje een hele fijn start in het leven; hij of zij ervaart het gevoel er te mogen zijn en gewenst te zijn. Een kindje dat op deze wijze bevestigd is kan vol vertrouwen door groeien en zich ontplooien in al zijn of haar eigenheid.
Haptonomische zwangerschapsbegeleiding is een echte ‘familie-aangelegenheid’ waarbij het contact tussen moeder, vader of partner en het nog ongeboren kindje centraal staat. Het is een vorm van affectief bevestigende begeleiding die (beide!) ouders in staat stelt om al voor de geboorte een affectieve en wederkerige relatie met hun kindje te ontwikkelen.
Door middel van aanraakvormen ontdek je hoe je in dit vroege stadium het contact met je kindje kunt opbouwen en verdiepen. Hiermee laat je je kindje weten dat het welkom is, bevestig je hem of haar in zijn bestaan en ontstaat er een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Dit draagt bij aan het tot stand komen van een vroege hechting. Ook herkent je kindje na de geboorte direct jullie manier van aanraken en jullie vertrouwde handen. Dit geeft rust en zekerheid, jullie hoeven minder aan elkaar te wennen na de geboorte. Je hebt je kindje eigenlijk al een kans geboden om kennis te maken met jullie. Een allereerste glimp van wat hem of haar te wachten staat straks buiten de buik. Hoe fijn is het als deze toch wat harde en intense overgang een vertrouwde landing kent!
Naast dat je je bij haptonomische zwangerschapsbegeleiding als (aanstaande) ouders kenbaar leert maken aan jullie kindje, leer je ook dat je onder je handen al veel signalen van je kindje kunt opvangen. Jullie kleintje wil namelijk ook graag kennismaken met jullie en wil soms vanuit de baarmoeder al dingen duidelijk maken. Wil het bewegen of wil het rust? Heeft het voldoende ruimte? Kan de moeder iets doen om het kindje rust of ruimte te geven en kan de andere ouder daarbij ondersteunen? Je leert hoe je je kindje kunt uitnodigen in het contact en hoe je ‘luisterende handen’ kunt ontwikkelen voor zijn of haar signalen. Ook dit versterkt jullie hechtingsrelatie en geeft jullie een voorsprong op het ouderschap na de geboorte: onderzoek toont aan dat haptonomische zwangerschapsbegeiding de sensitiviteit van ouders aanspreekt waardoor zij beter leren afstemmen op de behoeften van hun kind. Als ouders de signalen van hun kind goed opmerken en leren verstaan leidt dit ertoe dat de responsiviteit hierop in adequate zin toeneemt. Sensitiviteit en responsiviteit zijn wellicht wat therapeutische termen, maar de concrete vertaling is voor veel (aanstaande) ouders herkenbaar en gewenst; als je de signalen en behoeften van je kindje makkelijker kunt opmerken zal je hier als ouder ook adequater naar kunnen handelen en voelt je kindje zich gehoord, begrepen en veilig.
Haptonomische zwangerschapsbegeleiding heeft echter nog veel meer te bieden:
Voor de Moeder
Tijdens je zwangerschap verandert er van alles in je lichaam en in je leven. Deze veranderingen pakken bij iedere vrouw anders uit. Hoe kun je het best anticiperen op en omgaan met deze veranderingen? Tijdens de sessies wordt geoefend en ingegaan op thema’s zoals:
- Hoe blijf je in balans en zorg je goed voor jezelf en je kindje?
- Hoe kun je het kindje in je buik zo ontspannen mogelijk dragen en hem of haar zoveel mogelijk ruimte bieden?
- Hoe besteed je bewust aandacht aan deze bijzondere, maar soms ook beladen periode in je leven?
- Hoe kun je verzachten in je lichaam?
- Hoe kun je in verbinding met je lichaam, je kindje en je partner bevallen?
Vader/Partner
Als vader of partner, ga je een ander proces door als aanstaande ouder. Je bent immers niet zoals de moeder vanaf het prille begin vanuit je lichaam betrokken bij jullie kindje. Dat kan soms maken dat het voor jou allemaal nog wat abstract voelt, weinig tastbaar is of dat je je misschien wat aan de zijlijn voelt staan. Veel aanstaande vaders storten zich op praktische klussen tijdens de zwangerschap, zoals babykamer. Dit kan je dichterbij het naderende ouderschap brengen en vaak geeft het een goed gevoel ook iets te kunnen ‘doen’, daar de moeder een flinke taak heeft aan het dragen en voldragen van jullie kindje. Bij haptonomische zwangerschapsbegeleiding is het dan ook vaak een ontroerende en intens bijzondere ervaring als door middel van aanraakvormen het contact met jullie kindje een gedeelde ervaring van jullie drieën wordt!
Daarnaast ligt er bij de haptonomische zwangerschapsbegeleiding een actief betrokken rol voor jou weggelegd in de ondersteuning van je vrouw tijdens de zwangerschap en bevalling. Je leert je eigen mogelijkheden hierin te optimaliseren. Zo kun je bijvoorbeeld ondersteuning bieden in het (letterlijk en figuurlijk) veranderende evenwicht van je vrouw en helpen zich goed te voelen in haar lichaam. Hoe meer ontspanning zij in haar lijf zal kunnen behouden, hoe prettiger het leefklimaat voor jullie kindje in de baarmoeder. Ten aanzien van de bevalling is het (niet alleen voor de moeder) ook voor jou van belang dat je met vertrouwen de bevalling tegemoet treedt. Je leert eigen capaciteiten en kwaliteiten die ingezet kunnen worden tijdens het geboorteproces tot zijn recht te laten komen en een anker te zijn voor je vrouw en kindje.
Voorbereiding op de bevalling
De voorbereiding op de bevalling is erop gericht hoe jullie samen het proces van de geboorte zo optimaal mogelijk kunnen ondersteunen. We gaan in praktijk oefenen, opdat je aan den lijve ondervonden hebt. Het wordt door aanstaande ouders als enorm waardevol ervaren om vooraf te ontdekken en voelen wat voor jullie passend en belangrijk is. Dit geeft handvaten, autonomie en vertrouwen richting de bevalling; jullie gaan als stevig driemanschap de geboorte aan, het gaat om de verbinding en samenwerking tussen moeder, vader en kindje.
Aan bod komt:
- uitleg over het verloop van de bevalling
- tegemoet treden en opvangen van pijn en weeën
- baringshoudingen; welke zijn er en waar voel jij je prettig bij
- ademhaling
- hoe verzamel je je kracht en zet je dit om naar een goede perstechniek
- wat kan je doen als partner, hoe kun je ondersteunen en een stevig anker zijn voor je vrouw
- keuzemogelijkheden bij de bevalling en voorbereid zijn op als het anders loopt dan verwacht
Op de wereld
Een aantal weken na de geboorte zal er nog een laatste samenkomst zijn; om het kindje te ontmoeten, om terug te blikken op de geboorte en om naar de huidige situatie te kijken: hoe gaat het met jullie en met het herstel van moeder? Lopen jullie tegen moeilijkheden aan? In deze laatste sessie wordt ook aandacht besteed aan het dragen (basis ondersteunen) en contact met het kindje.
Voor wie?
Haptonomische zwangerschapsbegeleiding is geschikt voor alle ouders en alle zwangerschappen. Vaak is er een wens aanwezig om samen, bewust en in verbinding de zwangerschap en geboorte te beleven en goed voorbereid te zijn op de bevalling en de start van het ouderschap. Maar er zijn ook specifieke hulpvragen, zoals bij angst voor de bevalling, lichamelijke klachten of eerdere ervaringen die de zwangerschap kleuren. Voor medische begeleidde zwangerschappen is haptonomische zwangerschapsbegeleiding een zeer waardevol traject, om je zwangerschap ook op een andere manier te kunnen beleven dan van meting naar meting. Dit laatste gaat vaak gepaard gaat met spanning en alertheid wat zo z’n uitwerking heeft op het lichaam van de moeder en het leefklimaat van het kindje.
Ook ouders welke al een kindje hebben zijn ook van harte welkom. In alle drukte die er al binnen het gezin is, vinden ouders het vaak fijn om kwalitatieve tijd in te ruimen en contact op te bouwen met hun nieuwkomer.
Praktisch
Haptonomische zwangerschapsbegeleiding start vanaf ongeveer 18-20 weken, als het kindje vanaf de buikwand voelbaar is. De begeleiding bestaat uit 6 sessies waarin een duidelijke opbouw zit. Het is gericht op beide ouders en persoonlijk, niet in een groep. Als je geen partner hebt ben je natuurlijk ook alleen welkom, of samen met iemand die je zal ondersteunen bij de bevalling. Ook als je al verder gevorderd bent in je zwangerschap en je wilt graag alsnog begeleiding valt hier vaak wel een mouw aan te passen.
Bevallingsverwerkingsspecialist, haptonomische zwangerschapsbegeleiding, lichaamsgericht (+traumatherapeut), mamacoach
Ben je na het lezen van dit blog enthousiast geworden en wil je samen met je partner ook haptonomisch begeleid worden tijdens jullie zwangerschap?
Wees van harte welkom in mijn praktijk: De Drie Bergen in Zeist. Naast mijn werk als haptonomisch zwangerschapsbegeleider bied ik ook ondersteuning bij (mentale) problematiek rondom zwangerschap en geboorte en werk ik als lichaamsgericht-en traumatherapeut.