Verlies vroeg in de zwangerschap
De ervaring van Peter en Marieke met drie vroege miskramen
Wij hebben drie miskramen gehad, wat ze noemen vroege miskramen. Alle drie zo rond de 6 weken, in een jaar tijd. We gaan door een pittige periode waarin we proberen de draad weer op te pakken, met deze ervaring in onze rugzak. Maar hoe doe je dat dan? Het afgelopen jaar is een zoektocht geweest waarin we ontzettend veel hebben geleerd, waardoor we met de derde miskraam heel anders zijn omgegaan dan met de eerste. Allemaal zaken die we liever niet hadden willen leren, maar nu we het toch hebben ervaren willen we dit delen met andere vrouwen en stellen, zodat hun zoektocht hopelijk iets makkelijker is.
Onze eerste miskraam was in juli 2023. We hadden in die tijd ook heel veel om blij om te zijn en waren ons niet bewust van de impact van een miskraam, zelfs niet toen het ons overkwam. Omdat we wisten dat een bevriend stel een zwangerschap wilde aankondigen, hebben we alleen in kleine kring verteld van de miskraam en het verder vooral voor onszelf gehouden. Dit was erg pittig, met name op ons werk. Hoewel juli een rustige periode was op mijn werk, was het erg vreemd om weer te starten en te zeggen dat ik griep had gehad. Dat voelde als ronduit liegen en alsof ik het leven dat er was geweest in de steek liet.
In oktober besloten we om een week herfstvakantie op te nemen. Toen bleek dat het besluit om het nieuws van de miskraam voor ons te houden, veel energie kostte. We waren echt aan vakantie toe. Die rust bleek goed voor ons, want na thuiskomst bleek ik zwanger. We waren voorzichtig blij, maar ook deze zwangerschap bleek niet voldragen te mogen worden. Naast het verdriet en de verbazing zoals we voelden bij de eerste keer, kwamen er nu ook gevoelens als frustratie en boosheid bij. Deze keer besloten we wel om het te delen in beperkte kring en we kregen hier veel fijne reacties op. Er was ook een enkeling bij die het niet begreep helaas, maar we hebben veel gehad aan fijne reacties van mensen. Het is en blijft een lastig onderwerp om te bespreken; zowel voor de mensen die het overkomt, als ook voor omstanders die het vaak lastig vinden om de goede woorden te vinden. Hoewel ik deze keer iets meer de tijd nam om te herstellen, ging ik na twee weken wel direct weer volledig aan de slag met werk en hobby’s. Dat bleek een verkeerde keuze te zijn.
In februari, nadat een collega was bevallen, liep ik volledig vast. Ondanks dat het een collega was die ver van mij af stond, zag ik haar wel dagelijks, zoals dat gaat in kantoortuinen. Haar zwangerschap liep redelijk gelijk op met het schema van onze eerste zwangerschap en ze koos ook nog een naam die wij in gedachten hadden gehad. Toen viel het kwartje:
“Dit is wat een miskraam is; niet het bloedverlies, maar de rouw om het verlies van een kindje en een toekomst die in duigen valt.”
Mijn man stelde voor om naar de huisarts te gaan. Ik had erg veel moeite met deze stap, omdat ik al coaching had gehad en niet zo goed begreep waarom deze korte zwangerschappen mij zo bezig hielden. Mijn man stimuleerde mij om toch deze stap te zetten en maakte de vergelijking met fysieke pijn: “Als jij dagelijks zoveel last had van een gebroken been of arm, was je allang geholpen. Omdat het nu om geestelijke pijn gaat, is het ineens lastig om te gaan, maar dat is nergens voor nodig.” Dit hielp mij over de drempel om toch te gaan en verdere hulp te zoeken.
Wat volgde was een moeilijke periode waarin een derde zwangerschap uitbleef. De menstruaties waren enorm pittig. Het zien van bloed bracht me terug naar de momenten van de miskramen en de teleurstelling voelde bijna net zoals die van de miskramen. Ik deed de miskramen mentaal eigenlijk elke maand dunnetjes over, waardoor ik niet toe kwam aan herstel. EMDR heeft daarbij geholpen, maar tijdens de zomervakantie in juli 2024 bleek dat er nog veel pijn zat. Ik kwam tot rust en merkte hoezeer het verdriet mij nog bezighield. Ik had op veel plekken last van prikkels die mij deden denken aan kinderen, baby’s of zwangerschap. Ik merkte dat de miskramen en het uitblijven van een nieuwe zwangerschap een enorm effect hadden op mijn leven. Als je alles vanuit je verdriet bekijkt, zie je overal baby’s, jonge ouders, opa’s en oma’s, luiers, etc. Ik probeerde dit uit de weg te gaan, maar dat werkte niet en ik schrok enorm als ik onverwachts met iets geconfronteerd werd. Ik kreeg de tip om ruimte in te nemen voor mijn verdriet, en dat werkte. Als een ander aandacht had voor ons verdriet, had ik ook weer ruimte voor andermans blijdschap.
Na onze vakantie raakte ik zwanger van ons derde kindje. Spanning en blijdschap wisselden elkaar af. Hoe meer dagen zonder menstruatie elkaar opstapelden, hoe meer we durfden te geloven dat dit wel eens een voldragen kind kon worden. Ik voelde me ook heel anders, had veel meer zwangerschapssymptomen dan bij de eerste twee zwangerschappen. Heel voorzichtig belden we de verloskundigenpraktijk en vanwege onze voorgeschiedenis mochten we al in week 7 een echo laten maken. Maar ook deze afspraak hebben we niet gehaald. Na 2 zenuwslopende dagen met bloedverlies kwam de miskraam op gang en verloren we ons derde kindje. We waren er helemaal kapot van en zagen even niet meer in hoe het leven weer leuk kon worden. De klap was enorm.
Gelukkig ging de knop snel om en begon ik weer voor mezelf te zorgen en kwam de energie langzaamaan terug. Nu zit ik weer op het punt dat ik dingen om handen wil hebben en hobby’s weer oppak. Het is erg zoeken naar wat nu past in ons leven, omdat je overal tussenin zit. Je voelt je ouder, maar hebt geen baby om voor te zorgen en je zit in een levensfase met leeftijdsgenoten waarbij een ware babyboom aan de gang is. Dit maakt het soms lastig om contact te leggen. Gelukkig hebben we weer de energie om er samen iets van te maken en hebben we heel veel mensen om ons heen die ons begrijpen en steunen.
Het afgelopen jaar is voor ons een zoektocht geweest naar waar je goed aan doet. Vanuit de eerste verloskundigenpraktijk zijn we nauwelijks begeleid, dus we hebben veel zelf moeten doen. Inmiddels zijn we door schade en schande wijs geworden en willen we met deze blog onze tips delen aan vrouwen en stellen die hetzelfde meemaken.
Rouw
Het verliezen van een (prille) zwangerschap is een rouwproces. Je verliest een kind en een toekomstbeeld. Dit voelt eerst heel gek, omdat het nog pril was en omdat je blijkbaar iemand die je nog niet kent en die nog niet geboren is enorm kunt missen. Net zoals in elk rouwproces kun je last hebben van zaken die jou doen denken aan diegene die je verloren bent, bijvoorbeeld Moederdag of een reclameblok op televisie.
Wat kan helpen, is dezelfde rituelen toe te passen die jij kent bij een regulier overlijden. Zo kan je de watermethode toepassen en naderhand het vruchtje begraven. Dit klinkt misschien wat vreemd voor de nuchtere mensen onder ons, maar het geeft na afloop een veel fijner gevoel dan wanneer het vruchtje door het toilet is gespoeld.
Verder kun je iets inrichten om het kindje te gedenken, bijvoorbeeld door een sieraad te dragen wat je doet denken aan je kindje, maar dit kan ook een gedenkplek zijn. Op verschillende kerkhoven zijn er vlinderrotsen waar je een vlinder kunt neerleggen voor jouw kindje.
Voor de verwerking van de rouw zijn er miskraamcoaches, maar je kunt dus ook bij een ‘gewone’ rouwtherapeut terecht.
Erkenning
Ongeacht hoe lang je zwanger was is erkenning van je kind en van je verdriet erg belangrijk. Bij een vrouw begint het hechten aan je kind al vanaf de positieve zwangerschapstest en moedergevoelens komen vanaf dat moment al om de hoek kijken. En zoals elke moeder, wil je dat je kind gezien wordt en erkenning krijgt. Wat hierbij helpt is het delen van je verloren zwangerschap. Wat ik echt een eye-opener vond, is dat familieleden ook erg verdrietig waren. Voor ons, maar ook om het verloren kleinkind, neefje/nichtje, etc. Zij hadden het ook graag willen leren kennen. Een gedeelde last is minder zwaar en maakt het ook makkelijker om naar een kinderrijke familiedag te gaan of om te gaan met vrienden die ouders zijn.
Een andere tip die we hebben is om je kindje in te schrijven bij de Basisregistratie Personen (BRP) van je gemeente. Als je een kindje verliest voor 24 weken zwangerschap is dat niet verplicht, maar wel mogelijk als je op dat moment in Nederland in de BRP stond ingeschreven. Neem contact op met jouw gemeente over de te nemen stappen.
Het kan helend werken om een brief te schrijven aan je kindje waarin je vertelt wat de zwangerschap jou of jullie heeft gebracht. Veel ouders blijven lang verdrietig om de miskraam, omdat ze voor hun gevoel slechte ouders zijn als ze niet meer verdrietig zijn. Dit is dan een manier om uiting te geven aan moeder-/vadergevoelens. Met deze brief leg je een andere link met het kind dan alleen het moment dat de zwangerschap misging en kun je het verdriet ook loslaten zonder dat je je daar slecht over voelt. Het verdriet een fysieke plek geven zoals beschreven in de eerste tip, helpt daar ook bij.
Vergeet je partner niet
In de zorg en in de eerste shocktoestand ligt de nadruk vaak op degene die de zwangerschap lijfelijk aangaat, maar, als je een levenspartner hebt, vergeet dan ook je partner niet. Je partner verliest ook een kind, een toekomstdroom, en vooral ook een vrolijke partner. Het is erg pittig om steeds geconfronteerd te worden met het feit dat je vrouw lijdt onder het verdriet en de fysieke nasleep van de miskraam. De neiging is er vaak om te willen helpen en dingen te willen oplossen, maar dat kan in deze situatie vaak niet.
Mijn tip is om hem/haar mee te nemen naar afspraken met de huisarts, gynaecoloog of therapie. Het kind was van jullie samen en het herstel geldt ook voor jullie allebei. Ook is het als vrouw erg fijn dat je niet alleen hoeft te gaan en zo voorkom je ook dat je thuis opnieuw de afspraak moet herhalen en dus weer met dit verhaal in je hoofd zit. Ook komt de zorgverlener zo beter tot zijn of haar recht, omdat jullie beiden de informatie uit de eerste hand krijgen en direct vragen kunnen stellen.
Er kan een verschil zijn in de beleving van de miskraam tussen de vrouw en haar partner. Een zwangere vrouw verliest iets wat in haar heeft geleefd, de partner verliest iets wat hij/zij niet heeft kunnen leren kennen. Daarnaast heb je als vrouw de fysieke nasleep van de miskraam, die je partner niet heeft. Hij/zij zal wellicht sneller weer starten met werk en hobby’s, waardoor je het gevoel kunt krijgen achter te blijven of je niet aan te moeten stellen en ook weer te moeten starten. Je kunt niet van elkaar verlangen dat dit herstel hetzelfde is. Accepteer de verschillen in hoe je met verdriet en rouw omgaat en help elkaar ermee, waar je kan. Het is immers iets van jullie samen.
Herstel
Ga niet Googlen, maar vertrouw op je huisarts en andere zorgverleners die er zijn. Ga jezelf ook niet vergelijken met anderen, want ieder lichaam en iedere ervaring is weer anders en iedereen heeft zijn eigen medische dossier dat impact kan hebben op een zwangerschap. In deze periode zul je veel vragen hebben, maar daar zijn dokters voor.
Voor je mentale herstel helpt het om te denken dat je je kindjes meeneemt in de rest van je leven, letterlijk en figuurlijk. Het is zo dat een kind cellen achterlaat in het lichaam van de vrouw voor de rest van haar levensduur, ongeacht hoelang het bij je is gebleven en of het gezond ter wereld is gekomen of niet. Voor mij was het een heel fijne gedachte dat ze er op deze manier altijd toch een beetje bij zijn. Ook kun je dit fenomeen op veel verschillende, helpende manieren uitleggen. Het is bijvoorbeeld makkelijker om goed voor jezelf te zorgen, om jezelf toe te staan weer plezier te hebben, weer door te gaan met leven, omdat zij ‘erbij’ zijn. Daarnaast hebben mensen de neiging om na een miskraam zich te richten op het verdriet en verlies, maar vergeet je de mooie momenten die je samen hebt beleefd en wat de zwangerschap je gebracht heeft. Dit kun je ook opschrijven in de brief, zoals we in de eerste tip beschreven.
Voor mijn gevoel slijt verdriet niet en wordt het niet minder met de tijd, maar je gaat weer andere dingen doen waardoor je als mens groeit en er meer ruimte ontstaat voor andere dingen. Je kan proberen om ook zo naar een nieuwe zwangerschap te kijken, i.p.v. dat dat jouw reddingsboei voor geluk wordt. Want zeg nou zelf, je wilt het je volgende kind toch niet aandoen dat het de druk voelt om papa en mama gelukkig te moeten maken? Ook leg je dan enorme druk op de periode na de miskraam, waarin je weer zwanger moet worden om gelukkig te zijn. Het is ingewikkeld, maar je kan proberen om weer dingen te doen die je leuk vindt en erop te vertrouwen dat het leven weer mooie dingen in petto heeft. Of, zoals Roxeanne Hazes zingt, “de tijd gaat mooie dingen doen”.